Maciej Mateusz Błażejewski, urodzony 20 września 1831 roku w Warszawie, to postać o znaczącym wkładzie w historię ruchu robotniczego oraz dążeń niepodległościowych w Polsce. Jako czeladnik stolarski, odegrał ważną rolę w społeczności, w której żył i działał, aż do swojej śmierci 18 października 1897 roku w Minusińsku.
Jego życie oraz działalność pokazują, jak różnorodne były losy ludzi zaangażowanych w walkę o sprawiedliwość i wolność, zarówno na poziomie lokalnym, jak i krajowym.
Życiorys
Maciej Błażejewski pochodził z rodziny szlacheckiej, która pieczętowała się herbem Trzaska i od pokoleń była związana z terenami wokół Warszawy. Był synem Wojciecha Stanisława Błażejewskiego, który przyszedł na świat w 1793 roku i był żołnierzem 4 Pułku Piechoty Liniowej, znanym także jako Czwartacy, oraz Franciszki z Radzikowskich.
7 października 1855 roku związał się węzłem małżeńskim z Józefą z Różańskich. Wziął aktywny udział w powstaniu styczniowym, a po jego upadku stał się zaangażowany w działalność na rzecz niepodległości. Po zetknięciu się z socjalistycznym ruchem politycznym, zdecydował się do niego przyłączyć. W wyniku tego przystąpił do gminy socjalistycznej i rozpoczął współtworzenie kółek socjalistycznych złożonych z zwykłych robotników fabrycznych.
28 lutego 1880 roku został aresztowany podczas zebrania kółka socjalistycznego, które odbywało się w mieszkaniu Konstantego Podbielskiego. Po pewnym czasie został zwolniony pod nadzór policji. Z kolei na podstawie rozporządzenia carskiego z 1 kwietnia 1881 roku, nałożono na niego karę dwóch miesięcy aresztu. Na początku roku 1881 ponownie oskarżono go o działalność propagandową na rzecz socjalistów i o przynależność do gminy socjalistycznej, co doprowadziło do jego uwięzienia w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.
13 stycznia 1882 roku, na mocy carskiego rozporządzenia, został skazany na wysłanie do Zachodniej Syberii pod ścisłym nadzorem policji na okres trzech lat. Po odbyciu tej kary, wrócił do Warszawy, przedstawiwszy świadectwo wydane 25 lutego 1885 roku przez tzw. isprawnika itimskiego.
Po powrocie do kraju dołączył do działaczy I Proletariatu. 31 maja 1885 roku na mocy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych, Mateuszowi Błażejewskiemu zakazano pobytu w Królestwie Kongresowym. W 1886 roku ponownie został aresztowany w Warszawie, a jako oskarżony na podstawie artykułu 318 Kodeksu Karnego, czyli „Ułożenija o nakazanijach”, był przetrzymywany w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej od 29 października 1886 do 31 grudnia tego samego roku.
Błażejewski, będąc wielokrotnie aresztowanym, uzyskał znaczący autorytet w środowisku robotniczym. Po kolejnej karze musiał opuścić granice Królestwa Polskiego i stał się jednym z współtwórców Polskiej Partii Socjalistycznej. Na podstawie kolejnego wyroku został skazany na sześć lat zesłania na Syberii Wschodniej, gdzie miał okazję zetknąć się z Włodzimierzem Leninem. Niestety, zmarł, nigdy nie powracając do Polski.
Literatura dodatkowa
W kontekście badań nad Maciejem Błażejewskim można wyróżnić znaczące pozycje literaturowe. W pracy Leon Wasilewskiego i Maksymiliana Melocha, pod tytułem „Błażejewski Maciej”, zawartej w Polskim Słowniku Biograficznym, znajdziemy szczegółowe informacje na temat życia i działalności tego wybitnego Polaka. Publikacja ta jest wydana w Krakowie przez Polską Akademię Umiejętności oraz skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa. Właściwie zrealizowana edycja miała miejsce w roku 1936, gdzie poświęcone mu strony to 130–131.
Dodatkowo, warto zauważyć, że istnieje reprint tej pracy, wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich w Krakowie w 1989 roku, który posiada numer ISBN 83-04-03291-0. Te opracowania stanowią ważny wkład w historię i biografię Macieja Błażejewskiego, dostarczając zarówno kontekstu, jak i szczegółowych informacji na jego temat.
Przypisy
- Irena Koberdowa, Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1981.
- S. Uruski, Rodzina: herbarz szlachty polskiej, t. 1, Warszawa 1904, s. 229–230.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Kosiakiewicz | Andrzej Sadoś | Alfred Ajnenkiel | Piotr Świątecki | Vladka Meed | Alicja Bieńkowska | Andrzej Krzewniak | Władysław Lubiński | Giampiero Massolo | Bartłomiej Szrajber | Ludwika Mieszkowska | Ryszard Adam Bobrowski | Maciej Półtorak | Dariusz Adler | Jolanta Janek | Jerzy Jastrzębowski (1937–2022) | Janina Kowalska (1904–1980) | Władysław Kowalski (komunista) | Jerzy Baurski | Jan Antoni RogowiczOceń: Maciej Błażejewski