Jezioro Gocławskie

---

Położenie i charakterystyka

Jezioro Gocławskie, zlokalizowane w dzielnicy Praga-Południe w Warszawie, usytuowane jest pomiędzy osiedlami Gocław i Saska Kępa, po prawej stronie Wisły. Otoczone jest towarzyszącymi osiedlami mieszkalnymi, co sprzyja jego dostępowi. Akwen ten znajduje się wewnątrz obszaru zamkniętego przez wyjątkowo ważne ulice, takie jak aleję Stanów Zjednoczonych, Bracławską oraz Kwarcianą.

Wody Kanału Wystawowego umożliwiają połączenie jeziora z Jeziorem Kamionkowskim, a z pomocą Kanału Gocławskiego można dotrzeć do jeziora Balaton. To sztuczne jezioro zostało stworzone około 1935 roku w wyniku celowego spiętrzenia wód wspomnianego kanału, które miały na celu uformowanie nowej przestrzeni wodnej. Wcześniej w tym miejscu prawdopodobnie istniało niewielkie starorzecze Wisły.

Interesującym aspektem historii jeziora jest fakt, że przez jakiś czas dzierżawił je Walenty Dmowski, ojciec znanego polityka Romana Dmowskiego. Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska dla m.st. Warszawy, realizowanym w latach 2009–2012 z perspektywą do 2016 roku, jezioro zlokalizowane jest na terasie zalewowej. Całkowita powierzchnia jeziora wynosi 1,4738 hektara, z maksymalną długością przekraczającą 250 m oraz szerokością wynoszącą 50 m. Głębokość akwenu waha się od 2 do 5 metrów.

Przyroda

Jezioro Gocławskie stanowi ważne środowisko życia dla szerokiego spektrum gatunków makrobezkręgowców bentosowych, co podkreśla jego znaczenie przyrodnicze. Na podstawie analizy przeprowadzonej w 2009 roku, zbiornik otrzymał I klasę czystości wody według metody BMWP-PL, co wskazuje na wysoką jakość ekosystemu wodnego. W przypadku Jeziora Gocławskiego odnotowano następujące wskaźniki: liczba rodzin makrobezkręgowców wynosi 24, wskaźnik Margalefa osiąga wartość 3,76, a wskaźnik Simpsona to 0,79.

Roślinność wokół jeziora jest różnorodna, dominują w niej takie gatunki roślin jak: grzybień biały, moczarka oraz wywłócznik. W akwencie żyją również liczne gatunki ryb, w tym karasie, liny, płocie oraz leszcze. Dodatkowo odnotowano występowanie ssaków, takich jak bobry oraz wydry, co także świadczy o bogactwie fauny w tym obszarze.

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w 2004 roku, na terenie jeziora zidentyfikowano także różnorodność ptaków. Wśród nich znalazły się takie gatunki jak: łabędź niemy, świstun, derkacz oraz kaczka krzyżówka, które przyczyniają się do bioróżnorodności tego ekosystemu.

Jezioro Gocławskie należy do obwodu rybackiego „Wisła – nr 3”, którego administratorem jest Okręg Mazowiecki Polskiego Związku Wędkarskiego, co podkreśla znaczenie tego miejsca również dla wędkarzy oraz ochrony zasobów wodnych w regionie.

Kontrowersje

W roku 2000 jezioro oraz jego okalające tereny zostały oddane spadkobiercom rodziny Potockich, którzy przed II wojną światową byli właścicielami tego obszaru. W roku 2002, zaledwie w ciągu trzech dni roboczych od złożenia odpowiedniego wniosku, doszło do przekształcenia użytkowania wieczystego w pełną własność. Następnie teren ten został sprzedany deweloperowi, a w 2014 roku na brzegu jeziora rozpoczęła się budowa nowych obiektów mieszkalnych.

W związku z powstaniem wątpliwości dotyczących klasyfikacji wód jeziora jako stojące lub płynące, co ma kluczowe znaczenie dla prawa własności gruntów, sprawą zajęła się prokuratura. W jej ocenie mogło istnieć ryzyko naruszenia regulacji prawnych, ponieważ wody płynące, wraz z gruntami, nie mogą być własnością prywatną. Organy prokuratury wystąpiły z inicjatywą o unieważnienie decyzji dotyczącej przekształcenia użytkowania wieczystego w pełne prawo własności.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze ustaliło, że doszło do naruszeń prawa, ale podjęło decyzję o nie unieważnieniu uchwały, biorąc pod uwagę nieodwracalne skutki prawne tej decyzji. Cała sytuacja wciąż budzi wiele kontrowersji, a przyszłość terenu oraz jego ochrony pozostaje problematyczna.

---

Oceń: Jezioro Gocławskie

---