Gruba Kaśka jest niezwykłym obiektem hydrotechnicznym, który pełni ważną rolę w systemie wodociągowym Warszawy. Ujęcie to znajduje się w nurcie rzeki Wisły i jest odpowiedzialne za pompowanie wody z podziemnych drenów do Stacji Uzdatniania Wody (SUW) „Praga”, która usytuowana jest na Saskiej Kępie. Posiadając charakterystyczny budynek studni miejskiej, Gruba Kaśka stanowi unikalny przykład infrastruktury użyteczności publicznej.
Nie tylko odgrywa kluczową rolę w zaopatrzeniu miasta w wodę pitną, ale także efektywnie zarządza nadmiarem wody. W przypadku, gdy ilość wody przekracza możliwości ujęcia, nadmiar jest przekierowywany na drugą stronę Wisły, gdzie również znajduje się Stacja Uzdatniania Wody (SUW) „Filtry” należąca do tego samego zakładu.
Gruba Kaśka wykorzystuje naturalny proces infiltracji, co czyni ją jedynym takim obiektem w Europie. Jej unikalne położenie i funkcjonalność w znacznym stopniu przyczyniają się do efektywnego zarządzania wodami gruntowymi w stolicy.
Nie można zapominać, że obiekt ten jest częścią większego systemu wodociągowego, który obsługiwany jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK), dbającego o jakość i dostępność wody dla mieszkańców Warszawy.
Opis
Gruba Kaśka, konstrukcja z 1964 roku, przeszła gruntowną modernizację w 2002 roku, co zaowocowało zarówno zmianami wizualnymi, jak i technicznymi.
W styczniu 2003 roku została oddana ponownie do użytkowania, stając się bardziej funkcjonalna.
Obiekt ten czerpie wodę z sieci 15 promieniście rozmieszczonych drenów, które znajdują się na głębokości około 6 metrów poniżej poziomu dna. Dzięki rurociągowi o długości 300 metrów, woda jest pompowana na brzeg.
Rurociąg umieszczony jest w podwodnym tunelu, co umożliwia obsłudze dotarcie z praskiego brzegu do wnętrza budowli.
Historia
Ujęcia infiltracyjne na ogół konstruowane były w miejscach lądowych. Rozwój metody pozyskiwania wody z dna rzeki jest zasługą inżyniera Włodzimierza Skoraszewskiego. Główna zaleta tej techniki w porównaniu do filtrów umiejscowionych na brzegach polega na tym, że w rzekach o nieuregulowanym korycie zachodzi zjawisko nieprzerwanego przemieszczania się rumowiska dennego. To zjawisko sprzyja naturalnej i nieprzerwanej wymianie złoża w ujęciach.
W stolicy, Warszawie, dodatkowo wspierają to procesy wykonywane przez dwa Chude Wojtki, które nieprzerwanie krążą w rejonie Grubej Kaśki oraz położonych wyżej brzegowych ujęć. Te urządzenia, działające pod ciśnieniem, efektywnie wypłukują wierzchnią warstwę, która jest najbardziej zanieczyszczona. Nurt rzeki, jakim jest Wisła, następnie nanosi nową, czystszą warstwę.
Rozruch ujęcia Gruba Kaśka miał miejsce 22 września 1964 roku.
Dane techniczne
Gruba Kaśka to obiekt o istotnym znaczeniu inżynieryjnym i hydrotechnicznym, którego parametry techniczne są kluczowe do zrozumienia jego funkcji.
- umiejscowienie wzdłużne – 509 km biegu Wisły,
- umiejscowienie poprzeczne – 186 m od zachodniego brzegu,
- układ drenów – promienisty,
- liczba drenów – 15,
- głębokość umiejscowienia drenów – 4–8 m,
- łączna długość drenów – 1472 m,
- data uruchomienia – 22 września 1964 r,
- wydajność – 90–120 tys. m³ na dobę.
Przypisy
- Wodociągi Warszawskie – nowoczesność w zgodzie z naturą. „Dziennik Gazeta Prawna”, 27.04.2018 r.
- Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A.; Zakład Centralny MPWiK. MPWiK w m.st. Warszawie S.A., 2016. [dostęp 26.06.2016 r.]
- a b c d Beata Pacholec, Jacek Wąsowski, Ewa Dąbrowska, Bernard Krekora i inni. Analiza pracy ujęć infiltracyjnych Wodociągu Praskiego w Warszawie. „Ochrona Środowiska”. nr 3/1999, s. 61–66. Wrocław: Oddział Dolnośląski Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Technician Sanitarnych (PZITS). ISSN 1230-6169. [dostęp 26.06.2016 r.]
- a b Bogdan Koczko, Beata Pacholec, Anna Mossakowska. Doświadczenia eksploatacyjne ujęcia infiltracyjnego Wodociągu Praskiego w Warszawie. „Ochrona Środowiska”. nr 3/1995, s. 41–43. Wrocław: Oddział Dolnośląski Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZITS). ISSN 1230-6169. [dostęp 26.06.2016 r.]
- Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984.
Pozostałe obiekty w kategorii "Architektura wodna":
Stacja Pomp Rzecznych w Warszawie | Ujęcia infiltracyjne Stacji Uzdatniania Wody „Praga” w Warszawie | Kępa WielorybOceń: Gruba Kaśka