Jerzy August Gutsche, urodzony 28 sierpnia 1893 roku w Warszawie, to postać, która zasługuje na szczególne wyróżnienie w polskiej historii. Był nie tylko magistrem praw, ale również aktywnym wykładowcą, dziennikarzem, publicystą oraz pisarzem.
W swoim życiu zawodowym pełnił również funkcję porucznika łączności w Wojsku Polskim. Jego losy tragicznie wkrótce się splątały z jednym z najciemniejszych rozdziałów w historii Polski – zbrodnią katyńską. Zmarł w kwietniu 1940 roku w Katyniu, stając się jedną z wielu ofiar tego dramatycznego wydarzenia.
Życiorys
Jerzy Gutsche przyszedł na świat jako syn Euzebiusza oraz Michaliny z Radwanów. Po ukończeniu gimnazjum, kontynuował edukację, zdobywając tytuł na Wydziale Prawa Uniwersytetu Poznańskiego w 1925 roku. Był aktywnym członkiem Bratniej Pomocy oraz stowarzyszenia młodzieżowego „Odrodzenie”.
W okresie po I wojnie światowej, od 1918 roku, angażował się ochotniczo w służbę wojskową w Wojsku Polskim. W 1921 roku został przeniesiony do rezerwy, gdzie miał przydział do 1 Pułku Łączności w Zegrzu. Został zweryfikowany 8 stycznia 1924 roku w stopniu porucznika, ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i lokatą 41. w korpusie oficerów rezerwy łączności.
W 1934 roku, jako oficer rezerwy, znajdował się w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Poznaniu. Otrzymał także przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII, gdzie był w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII. Zamieszkiwał Poznań, gdzie od 1929 roku pełnił rolę wykładowcy Wyższej Szkoły Handlowej, a od 1931 roku również na Wyższej Katolickiej Szkole Społecznej. Poza działalnością akademicką, pracował jako dziennikarz oraz publicysta, współpracując z wieloma znanymi czasopismami, takimi jak „Gazeta Poznańska”, gdzie pełnił funkcję sekretarza redakcji „Dziennika Poznańskiego” oraz „Tęczy” i „Przewodnika Społecznego”. Był również aktywnym twórcą w poznańskim oddziale Polskiego Radia. W swoim dorobku miał wiele książek i broszur.
W obliczu II wojny światowej, we wrześniu 1939 roku, został zmobilizowany. Podczas kampanii wrześniowej pełnił rolę oficera obrony przeciwlotniczej i został przydzielony do sztabu w Ostrowie Wielkopolskim. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, Jerzy Gutsche został aresztowany przez Sowietów i przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 roku został przetransportowany do Katynia, gdzie padł ofiarą rozstrzelania dokonanego przez funkcjonariuszy NKWD w Smoleńsku, w ramach decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu. W 1943 roku, podczas ekshumacji przeprowadzonych przez Niemców, jego zwłoki zostały zidentyfikowane pod numerem 3208, a jego tożsamość określono jako Jerzy Gucze. Przy ciele, które znajdowało się w mundurze, odkryto pocztówkę oraz kartkę z adresami.
Jerzy Gutsche był żonaty z malarką Marią z domu Panieńska, z którą doczekał się trojga dzieci. Jego córka, Halina Gutsche-Siewierska (1928-2011), była artystą plastykiem i znana była z ilustracji książkowych.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej, Aleksander Szczygło, podjął decyzję o pośmiertnym awansie Jerzego Gutsche do stopnia kapitana. Uroczystość ta miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w czasie wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Publikacje
Jerzy Gutsche jest autorem wielu znaczących dzieł, które miały wpływ zarówno na młodzież, jak i na ogół społeczeństwa.
- Na drogę akademickiego życia: książka dla maturzystów, akademików i rodziców (1927),
- Czem być możemy? (1930),
- Narodziny gazety (1933).
Przypisy
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- Ogłoszenia władz administracyjnych (Monitor Polski rok 1946, numer 88, pozycja 165). monitorpolski.gov.pl. [dostęp 13.01.2015 r.]
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 05.08.2014 r.]
- Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 05.08.2014 r.]
- Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 63. ISBN 83-7001-294-9.
- W zwierciadle prasy. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 185 z 14.08.1932 r.
- Trzy książki bardzo na czasie. „Biuletyn Wydawniczy Księgarni św. Wojciecha”, s. 7, Nr 5/6 maj/czerwiec 1932 r. Księgarnia św. Wojciecha.
- Najnowsze książki i czasopisma. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 287 z 13.12.1930 r.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 892.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 876.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 974.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 959.
- Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 89.
- a b c d Łoza 1938 ↓, s. 240.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 285, 988.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Cezary Dąbrowski | Janina Pszczółkowska | Marek Borowik | Sławomir Wiatr | Jan Zarębski | Andrzej Dobrzyński (dyplomata) | Fryderyk Skobel | Marek Makowski | Marcin Korolec | Janusz Dworak | Anna Ojer | Anna Streżyńska | Joanna Kozińska-Frybes | Janusz Zabłocki (dyplomata) | Józef Szymański (działacz komunistyczny) | Maciej Kobyliński | Antoni Furmańczyk | Lesław Wysocki | Andrzej Radzikowski (związkowiec) | Aleksander Żaruk-MichalskiOceń: Jerzy Gutsche