Ekstraklasa (przedsiębiorstwo)

Przedsiębiorstwa

Ekstraklasa SA to polska spółka akcyjna, która powstała na mocy umowy, zawartej 14 czerwca 2005 roku w Warszawie. Umowa ta została podpisana przez przedstawicieli Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN) oraz delegatów 16 klubów ówczesnej I ligi sezonu 2005/2006. Głównym celem Ekstraklasy jest organizacja ligowych rozgrywek o mistrzostwo Polski w piłce nożnej mężczyzn oraz kompleksowe zarządzanie nimi.

W latach 2006-2012, spółka miała również na swoim koncie organizację meczu o Superpuchar Polski, znanego jako Superpuchar Ekstraklasy. W tym samym okresie, od 2006 do 2009 roku, podjęła się również organizacji Pucharu Ekstraklasy. Dodatkowo, w sezonach od 2007/2008 do 2012/2013 prowadziła zmagania Młodej Ekstraklasy, które stanowiły wsparcie dla młodych piłkarzy.

Warto zauważyć, że od 27 lipca 2007 roku Ekstraklasa SA jest także członkiem Europejskich Zawodowych Lig Piłkarskich (EPFL), co podkreśla jej znaczenie na europejskiej arenie piłkarskiej.

Cele

Statutowe cele Ekstraklasy SA obejmują różnorodne aspekty działalności, mające na celu skuteczne zarządzanie rozgrywkami oraz ich promocję. W pierwszym punkcie, dotyczących zarządzania rozgrywkami, wyróżnia się takie działania jak:

  • bezpośrednie zarządzanie rozgrywkami, które obejmuje tworzenie regulaminu, ustalanie ramowego terminarza, jak również analizowanie przebiegu meczów,
  • poprawa bezpieczeństwa, realizowana we współpracy z Komendą Główną Policji oraz udział w pracach Stałej Grupy Eksperckiej przy Ministrze Spraw Wewnętrznych,
  • współpraca z EPFL oraz PZPN.

Kolejnym ważnym celem jest sprzedaż praw medialnych, która obejmuje kilka kluczowych pakietów:

  • pakiet dla telewizji płatnych, dający prawo do transmisji na żywo ze wszystkich 296 meczów sezonu, z możliwością udzielenia sublicencji oraz przekazania części praw do pokazywania meczów na żywo innym podmiotom,
  • pakiet dla telewizji otwartych, który zapewnia prawo do transmisji na żywo czterech meczów w sezonie, a także emituje pięciominutową kronikę rozgrywek dwa razy w tygodniu oraz 30-minutowy magazyn raz w tygodniu,
  • pakiet międzynarodowy, gwarantujący dalszą dystrybucję licencji na pokazywanie meczów Ekstraklasy poza Polską,
  • dystrybucję treści w Internecie, umożliwiającą darmowe oglądanie fragmentów wszystkich meczów Ekstraklasy przez Internet, wyłącznie na terenie Polski,
  • prawa mobilne, które oferują możliwość wyświetlania fragmentów meczów (takich jak bramki) za pomocą urządzeń mobilnych, takich jak telefony czy tablety.

W ramach działalności marketingowej, Ekstraklasa SA prowadzi sprzedaż scentralizowanych praw marketingowych, które obejmują:

  • pakiet Sponsora Tytularnego, będący największym pakietem marketingowym, gwarantującym prawo do nazewnictwa rozgrywek oraz integrację znaku marki z graficznym znakiem rozgrywek. Obejmuje również miejsce na koszulkach wszystkich zespołów oraz reklamę w różnych lokalizacjach,
  • pakiet Sponsora Oficjalnego, który zapewnia miejsce na koszulkach, prawo do szerokiej obecności stadionowej oraz używania tytułu Oficjalnego Sponsora Ekstraklasy.

Akcjonariusze

W 2023 roku w skład akcjonariatu Ekstraklasy SA weszło 18 klubów, reprezentujących najwyższą klasę piłkarską rozgrywek w Polsce. Kluby te łącznie dysponują 92,799% akcji spółki, przy czym każdy z nich posiada po 5,1555% akcji.

Oprócz klubów, w składzie akcjonariuszy znajduje się również Polski Związek Piłki Nożnej, który uczestniczy w akcjonariacie z 7,201% akcji.

Historia

Historia Ekstraklasy SA jest złożona i fascynująca, kształtowała się na przestrzeni wielu lat. Na początku warto wspomnieć, że stowarzyszenia, które poprzedzały Ekstraklasę, to:

  • Piłkarska Autonomiczna Liga Polska (PALP), która powstała w 1999 roku,
  • Piłkarska Liga Polska (PLP), łącząca kluby z ówczesnych lig I i II.

Obydwie organizacje przez długi okres swojej działalności nie kontrolowały rozgrywek ligowych, ponieważ to Polski Związek Piłki Nożnej pozostawał odpowiedzialny za te obowiązki.

Ich celem było jednak stworzenie zawodowej ligi piłkarskiej oraz fundamentu do utworzenia inwestycyjnej spółki. Od chwili powstania Ekstraklasy SA, działanie PLP skoncentrowało się na wsparciu klubów drugoligowych.

Podczas założycielskiego posiedzenia ustalono wiele kluczowych kwestii, w tym zasady dystrybucji przychodów z praw medialnych. Wybrano także tymczasowego prezesa Zarządu, Michała Tomczaka, oraz siedmioosobową Radę Nadzorczą, w skład której weszli przedstawiciele czołowych klubów, takich jak Wisła Kraków, Piotr Zygo (Legia Warszawa) oraz Wisła Płock, a także wielu innych.

Dnia 12 sierpnia 2005 roku, Ekstraklasa SA podpisała z PZPN umowę, która formalnie przekazała jej zarządzanie rozgrywkami I ligi. Dwa miesiące później odbyło się pierwsze spotkanie, które miało miejsce w ramach sezonu 2005/2006 między drużynami Legii Warszawa a Górnikiem Zabrze.

29 listopada 2005 roku zorganizowano wybory na pierwszych członków władz spółki, w których udział wzięło 17 delegatów. Andrzej Rusko zyskał pełne poparcie, obejmując pierwszy w historii stanowisko prezesa Zarządu Ekstraklasy SA.

Rok 2006 przyniósł znaczące zmiany – 13 lipca zatwierdzono nowy regulamin rozgrywek, co pozwoliło na większą niezależność ligi od PZPN. Dzięki temu, wydzielone organy Ekstraklasy SA, takie jak Departament Logistyki Rozgrywek i Komisja Ligi, mogły w pełni kontrolować organizację meczów.

22 lipca 2006 roku, po pięcioletniej przerwie, rozegrano mecz o Superpuchar Polski, w którym Wisła Płock wygrała 2:1 z Legią Warszawa.

W dniach 28-30 lipca 2006 roku zrealizowano inaugurację sezonu 2006/2007. Mimo nowej organizacji, wiele zadań nadal pozostało w rękach PZPN, w tym procesy licencyjne i kwestie bezpieczeństwa na stadionach.

27 lipca 2007 roku, Ekstraklasa SA została oficjalnie przyjęta do Europejskich Zawodowych Lig Piłkarskich (EPFL), a jej członkowie uczestniczyli w spotkaniach stowarzyszenia wcześniej jako obserwatorzy. Walne Zgromadzenie EPFL, odbywające się w 2015 roku w Warszawie, uświetniło 10-lecie istnienia Ekstraklasy.

Od września 2016 roku, projekt Akademie Klasy Ekstra rozpoczął współpracę z Ministerstwem Sportu i Turystyki, co zaowocowało otwartymi treningami w wielu klubach, dostępnymi dla dzieci. W tej samej kadencji, po wyborach z września 2015, Rada Nadzorcza składała się z członków reprezentujących kluby, takie jak Jagiellonia Białystok, Ruch Chorzów, czy Lech Poznań.

W 2015 roku, Ekstraklasa osiągnęła przychody na poziomie 511,2 mln PLN, co oznaczało wzrost o 13,5% w porównaniu do roku poprzedniego. Ten okres był szczególnie znaczący, ponieważ po raz pierwszy opublikowano szczegółowe dane dotyczące podziału wpływów z praw mediowych, a Legia Warszawa, z przychodami wynoszącymi 14,6 mln PLN, zajęła pierwsze miejsce w tym rankingu.

Dnia 21 października 2016 roku, Dariusz Marzec został wybrany do Zarządu European Professional Football Leagues, co miało znaczenie dla reprezentacji Polski na arenie międzynarodowej.

Prezesi Zarządu

W historii Zarządu Ekstraklasy zaobserwować można różne zmiany w kierownictwie tej organizacji. Poniżej przedstawiamy listę prezesów, którzy pełnili tę funkcję w różnych okresach:

  • Michał Tomczak – sprawował urząd od 14 czerwca 2005 do 29 listopada 2005, był wówczas prezesa tymczasowym,
  • Andrzej Rusko – pełnił funkcję od 29 listopada 2005 do marca 2012, wybrany przez delegatów w wyniku jednogłośnego poparcia – 17 głosów na 17 możliwych,
  • Bogusław Biszof – kierował organizacją od 1 września 2012 do lipca 2015, jego powołanie miało miejsce 9 lipca 2012 decyzją Rady Nadzorczej Ekstraklasy SA,
  • Dariusz Marzec – sprawował funkcję od 1 lipca 2015 do 9 października 2017, powołany 22 maja 2015 przez Radę Nadzorczą,
  • Marcin Animucki – objął stanowisko prezesa 9 listopada 2017, wcześniej pełnił obowiązki w charakterze p.o. Prezesa Zarządu od 9 października 2017, a jego formalne powołanie miało miejsce na podstawie decyzji Rady Nadzorczej z tego samego dnia,.

Struktura organizacyjna

Zarząd

Na czołowych stanowiskach w Ekstraklasie znajdują się Marcin Animucki, pełniący funkcję Prezesa Zarządu oraz Maciej Kolon, który zajmuje stanowisko Wiceprezesa. Informacje te są aktualne na 29 stycznia 2024.

Rada Nadzorcza

W skład Rady Nadzorczej wchodzą:

  • przedstawiciele czterech klubów zajmujących w ostatnim sezonie miejsca od pierwszego do czwartego,
  • dwaj przedstawiciele wybrani przez pozostałe 12 klubów podczas Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy,
  • przedstawiciel Polskiego Związku Piłki Nożnej.

W dniu 26 września 2017 roku, podczas zwyczajnego walnego zgromadzenia, dokonano wyboru nowej Rady Nadzorczej. Pojawiły się w niej takie osobistości jak Jarosław Jankowski z Legii Warszawa, Cezary Kulesza z Jagiellonii Białystok, Karol Klimczak z Lecha Poznań oraz Maciej Bałaziński z Lechii Gdańsk. Pozostali przedstawiciele to Krzysztof Zając (Korona Kielce) oraz Jarosław Mroczek (Pogoń Szczecin), a Polski Związek Piłki Nożnej reprezentował prezes Zbigniew Boniek. Funkcję przewodniczącego objął Karol Klimczak, natomiast wiceprzewodniczącym został Cezary Kulesza, a sekretarzem Maciej Bałaziński.

14 października 2021 roku został wybór nowego składu Rady Nadzorczej. Odtąd jej członkami byli: Dariusz Mioduski (Legia Warszawa), Wojciech Cygan (Raków Częstochowa), Jarosław Mroczek (Pogoń Szczecin) oraz Piotr Waśniewski (Śląsk Wrocław). Dwa miejsca zajęli również Tomasz Jażdżyński (Wisła Kraków) oraz Tomasz Marzec (Wisła Płock). Rolle Polskiego Związku Piłki Nożnej ponownie objął Cezary Kulesza, przewodniczącym został Dariusz Mioduski, wiceprzewodniczącym Wojciech Cygan, a sekretarzem Jarosław Mroczek.

Wcześniej, 13 października 2020, również wybrano nową Radę Nadzorczą, w której skład weszli: Dariusz Mioduski (przewodniczący, Legia Warszawa), Cezary Kulesza (wiceprzewodniczący, Lechia Gdańsk), Karol Klimczak (sekretarz, Lech Poznań), Grzegorz Jaworski (Piast Gliwice), Adam Mandziara (Lechia Gdańsk), Wojciech Cygan (Raków Częstochowa) oraz Marek Koźmiński (PZPN).

W kadencji 2022/2023 Rada Nadzorcza wyglądała następująco: Karol Klimczak z Lecha Poznań (Przewodniczący), Wojciech Cygan z Rakowa Częstochowa (Wiceprzewodniczący), Jarosław Mroczek z Pogoni Szczecin (Sekretarz) oraz przedstawiciele: Pawel Żelem (Lechia Gdańsk), Tomasz Marc, Sławomir Stempniewski i Cezary Kulesza (reprezentant PZPN).

Na lata 2023/2024 Rada Nadzorcza prezentuje się następująco: Wojciech Cygan (Przewodniczący, Raków Częstochowa), Dariusz Mioduski (Wiceprzewodniczący, Legia Warszawa), Karol Klimczak (Sekretarz, Lech Poznań), Jarosław Mroczek (Pogoń Szczecin), Wojciech Strzałkowski, Sławomir Stempniewski, Cezary Kulesza (PZPN).

W kadencji 2024/2025 Rada Nadzorcza zostanie skonstruowana z: Wojciecha Strzałkowskiego (Przewodniczący, Jagiellonia Białystok), Pawła Załęcznego (Wiceprzewodniczący, Śląsk Wrocław), Dariusza Mioduskiego (sekretarz, Legia Warszawa), Jarosława Mroczka (Pogoń Szczecin), Wojciech Cygan (Raków Częstochowa), Sławomir Stempniewski i Cezary Kulesza (PZPN).

Komisja Ligi

Komisja Ligi to organ działający niezależnie od Ekstraklasy SA, skoncentrowany na rozstrzyganiu spraw dyscyplinarnych związanych z rozgrywkami oraz klubami. Jej funkcjonowanie rozpoczęło się w 2005 jako organ pierwszej instancji, przydzielany z jurysdykcją. W obszarze jej odpowiedzialności znajdują się:

  • dostosowywanie sankcji dyscyplinarnych oraz finansowych dla klubów i zawodników złamań regulaminu,
  • ustalanie zasad postępowania w przypadku nieprzestrzegania regulaminu.

Komisja składa się z od pięciu do siedmiu członków, których wybór odbywa się co dwa lata w drodze głosowania przez Radę Nadzorczą Ekstraklasy SA. Aktualny skład to sześciu Komisarzy, wśród których wybierany jest Przewodniczący oraz Wiceprzewodniczący. Obecnie prowadzi spotkania Jarosław Poturnicki.

Utworzenie Komisji Ligi było odpowiedzią na potrzebę zapewnienia niezależności oraz przejrzystości w kwestiach związanych z organizacją rozgrywek Ekstraklasy.

Decyzje podejmowane przez Komisję Ligi mogą być zaskarżane do organu odwoławczego, którym jest Najwyższa Komisja Odwoławcza PZPN.

Oceń: Ekstraklasa (przedsiębiorstwo)

★★★★★
Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:12