Szymon Winawer

---

Życiorys

Szymon Winawer wywodził się z zamożnej rodziny kupieckiej, w której miał aż dziewięciu braci. Po rozpoczęciu studiów z zakresu prawa, z konieczności musiał przerwać naukę, aby pomóc w prowadzeniu rodzinnego interesu. W młodości spędzał czas w warszawskich kawiarniach, gdzie często znajdował partnerów do gry w szachy. Już na początku lat sześćdziesiątych XIX wieku, Winawer był jednym z czołowych szachistów stolicy, mimo że swoją grę traktował jedynie jako hobby i nigdy nie zapoznał się z profesjonalną literaturą szachową.

Jego debiut na arenie międzynarodowej miał miejsce w 1867 roku, gdzie w swoim pierwszym występie odniósł znaczący sukces. Podczas turnieju w Paryżu zajął drugie miejsce, ex aequo z przyszłym mistrzem świata Wilhelmem Steinitzem. Po tym wydarzeniu regularnie uczestniczył w prestiżowych turniejach, gdzie stawał do walki z najlepszymi szachistami. Mimo że był zaangażowany w obowiązki biznesowe, Winawer wciąż utrzymywał tytuł amatora. W porównaniu do innych wielkich mistrzów, rzadko jeździł na międzynarodowe zawody, ale przy tym odniósł kilka spektakularnych zwycięstw.

Wraz z Johannesem Zukertortem triumfował w turnieju paryskim w 1878 roku, wyprzedzając m.in. takich znakomitych graczy jak Joseph Blackburne, Henry Bird oraz Adolfa Anderssena. Cztery lata później, podczas zawodów w Wiedniu, podzielił pierwsze miejsce z Steinitzem, pozostawiając za sobą m.in. Zukertorta, Blackburne’a, Louisa Paulsena oraz Michaiła Czigorina. W 1883 roku zdołał wygrać turniej w Norymberdze, z Hubertem Blackburnem na drugiej pozycji.

Te wyróżniające wyniki pozwalały Winawerowi na zajmowanie miejsc w ścisłej światowej czołówce, jednak widać było, że nie traktuje szachów jako głównego zdobyczy życiowych. W 1883 roku zrezygnował z uczestnictwa w zawodach na długi czas, nie biorąc udziału w międzynarodowych turniejach przez prawie dekadę. Na przełomie stulecia zagrał w kilku turniejach, ale nigdy już nie osiągnął formy z lat osiemdziesiątych. Pomimo tego, do końca swojego życia cieszył się uznaniem w środowisku szachowym. W 1914 roku otrzymał zaproszenie na słynny turniej arcymistrzowski w Petersburgu, z którego jednak nie skorzystał.

Zgodnie z systemem Chessmetrics, który ocenia historyczne wyniki graczy, najwyżej sklasyfikowany był w lipcu 1878 roku, zajmując wówczas 2. miejsce na świecie (za Louisem Paulsenem). Nazwa Winawera widnieje także jako jeden z wariantów obrony francuskiej: 1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Gb4. Jego popularność wzrosła dzięki analizom Arona Nimzowitscha oraz Michaiła Botwinnika.

Szymon Winawer spoczywa na cmentarzu żydowskim w Warszawie, przy ulicy Okopowej (kwatera 46). Jego wnukiem był adwokat Władysław Winawer, a praprawnuczką dziennikarka Kazimiera Szczuka.

---

Oceń: Szymon Winawer

---