Edmund Czaplicki


Edmund Czaplicki, urodzony 30 października 1904 roku w Warszawie, był wybitnym polskim sportowcem, który zdobył uznanie zarówno na lodowych taflach, jak i na wodach wioślarskich. W swojej karierze zdobył miano olimpijczyka, uczestnicząc w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w 1928 roku, które miały miejsce w Sankt Moritz.

Oprócz zamiłowania do sportu, Edmund Czaplicki odznaczał się również patriotyzmem, służąc jako podporucznik saperów rezerwy w Wojsko Polskim. Niestety, jego życie zostało tragicznie przerwane wiosną 1940 roku w Charkowie, kiedy to stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Młodość i służba wojskowa

Edmund Czaplicki przyszedł na świat 30 października 1904 roku w Warszawie, w rodzinie o kolejarzowskich tradycjach. Jego ojciec, Aleksander, oraz matka, Karolina z Boczkowskich, dali mu podstawy do dalszego rozwoju. W 1915 roku wspólnie z rodzicami przeniósł się do Rosji, gdzie uczęszczał do pomyślnie wspominanego Gimnazjum w Połtawie. Po wojennych zawirowaniach, latem 1918, wrócił do Warszawy, aby kontynuować swoją edukację w stolicy.

W trudnych warunkach wojny polsko-bolszewickiej Czaplicki zademonstrował zaangażowanie jako kurier Oddziału III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1923 roku zdał maturę w Gimnazjum Męskim Kazimierza Kulwiecia, co umożliwiło mu rozpoczęcie studiów na wydziale elektroniki Politechniki Warszawskiej. Jednakże z powodów materialnych musiał przerwać naukę. W 1930 roku Czaplicki odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Saperów w Modlinie, a następnie powrócił na studia. Został mianowany podporucznikiem rezerwy przez Prezydenta RP, uzyskując 30. lokatę w korpusie oficerów inżynierii i saperów, co świadczyło o jego wysokich kwalifikacjach.

Kariera sportowa

Edmund był również kobietą sportu, wykazując talent w różnych dyscyplinach. W okresie zimowym jego uwagę przyciągał hokej na lodzie, natomiast latem zaangażował się w wioślarstwo, reprezentując AZS Warszawa. W roli bramkarza występował w drużynie hokejowej tego klubu, gdzie w latach 1927-1930 osiągnął niezwykłe sukcesy, zdobywając cztery tytuły mistrza Polski. Oprócz tego, w latach 1926-1927 brał udział w europejskich mistrzostwach hokejowych, gdzie Polska zdobyła 4. miejsce. W 1928 roku zdobył tytuł akademickiego mistrza świata w tej dyscyplinie.

Uczestniczył także w igrzyskach olimpijskich w Sankt Moritz, gdzie reprezentacja Polski zakończyła swoje zmagania po remisie 2:2 z Szwecją oraz przegranej z Czechosłowacją 2:3, co zamknęło ich występ na fazie grupowej. W sumie, Czaplicki wystąpił w 15 spotkaniach reprezentacji Polski, a jego działalność w Polskim Związku Hokeja na Lodzie obejmowała pełnienie funkcji sekretarza w latach 1927-1928 oraz działacza w latach 1933-1934.

Hokej na lodzie

Jako wszechstronny sportowiec, Edmund Czaplicki koncentrował się na hokeju na lodzie, a jego występy w drużynie AZS Warszawa przyciągały uwagę zarówno kibiców, jak i krytyków sportowych. W ciągu swojej kariery odniósł wiele sukcesów, a jego umiejętności bramkarskie przyczyniły się do licznych zwycięstw jego drużyny.

Wioślarstwo

W dziedzinie wioślarstwa, Czaplicki rozpoczął karierę w połowie lat dwudziestych, gdzie pełnił rolę sternika zarówno w czwórce, jak i ósemce. W 1927 roku wywalczył mistrzostwo Polski w ósemce, a także zdobył brązowy medal na Mistrzostwach Europy, odnosząc sukcesy na najważniejszych arenach sportowych. Choć nie mógł wystąpić na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie, jego zaangażowanie jako instruktora sekcji wioślarskiej AZS Warszawa miało istotny wpływ na rozwój tej dyscypliny w Polsce.

Dalsze losy

W trakcie II wojny światowej, po brutalnej agresji ZSRR na Polskę, Edmund Czaplicki znalazł się w poważnych tarapatach. W niejasnych okolicznościach został wzięty do niewoli przez sowieckie władze i osadzony w obozie w Starobielsku, gdzie losy jego życia przybrały tragiczny obrót.

Wiosną 1940 roku, z rąk funkcjonariuszy NKWD, Czaplicki został zamordowany w Charkowie. Jego ciało potajemnie pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach. Warto dodać, że od 17 czerwca 2000 roku w tym miejscu znajduje się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu, upamiętniający tragiczne losy wielu ludzi. Czaplicki figuruje również na liście Gajdideja pod numerem 3694.

W celu uhonorowania jego pamięci, został umieszczony symboliczny grób na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 315, rząd 4, grób 4), co świadczy o uznaniu jego zasług w historii Polski.

Dnia 5 października 2007 roku minister obrony narodowej, Aleksander Szczygło, przyznał mu pośmiertnie stopień porucznika. Uroczystość ogłoszenia awansu miała miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas wydarzenia pod nazwą „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Takie działania mają na celu zachowanie pamięci o bohaterach, których losy zostały tragicznie zaprzepaszczone w historii naszego narodu.

Ordery i odznaczenia

Edmund Czaplicki został odznaczony wieloma wyróżnieniami za swoje osiągnięcia i wkład w rozwój sportu w Polsce. Wśród jego najważniejszych nagród znajduje się Brązowy Krzyż Zasługi, który przyznano mu 19 marca 1931 roku. To odznaczenie zostało mu nadane „za zasługi na polu rozwoju sportu”.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER CZAPLICKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 09.03.2023 r.]
  2. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 15.09.2023 r.]
  3. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
  4. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl [dostęp 28.08.2024 r.]
  5. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
  6. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 141 [dostęp 07.11.2024 r.]
  7. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
  8. Wryk 2015, s. 180.
  9. Wryk 2015, s. 181.
  10. Wryk 2015, s. 182.
  11. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. 76.
  12. Księga Cmentarna Charkowa 2003, s. LXXIV.
  13. Rybka i Stepan 2021, s. 174.

Oceń: Edmund Czaplicki

Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:21