Aleksander Bregman, urodzony 14 sierpnia 1906 roku w Warszawie, to postać, która znacząco wpisała się w historię polskiego dziennikarstwa. Jako utalentowany polski dziennikarz i publicysta, poświęcił swoje życie pracy twórczej oraz społecznym inicjatywom.
Jego życie zakończyło się 8 sierpnia 1967 roku w Londynie, gdzie spędził część swojego życia, przyczyniając się do rozwoju mediów w trudnych czasach.
Życiorys
Urodziny Aleksandra Bregmana miały miejsce w rodzinie zasymilowanych Żydów, w której otoczeniu panowały mieszczańskie tradycje. Był synem Ludwika Eliasza Bregmana oraz Reginy z Halpernów. Studiował nauki polityczne w trzech różnych miastach: Wiedniu, Paryżu oraz Genewie, co pozwoliło mu na zdobycie szerokiego wykształcenia. W trakcie swojej kariery współpracował z wieloma czasopismami, w tym z tygodnikiem sportowym „Stadion”, a także z takimi pismami jak „Epoka”, „Kurier Poranny” oraz „Gazeta Polska”.
W 1932 roku rozpoczął pracę jako korespondent Polskiej Agencji Telegraficznej przy Lidze Narodów. Następnie, od 1935 roku aż do wybuchu II wojny światowej, pełnił funkcję redaktora działu zagranicznego w „Expressie Porannym”. Jego zainteresowanie sprawami międzynarodowymi odgrywało ważną rolę w jego późniejszej karierze.
W styczniu 1940 wstąpił do Wojska Polskiego we Francji, gdzie ukończył program w szkole podchorążych artylerii. Po klęsce Francji w czerwcu 1940, aby uniknąć niebezpieczeństwa, ewakuował się do Wielkiej Brytanii. W latach 1941-1942, podczas pobytu w Szkocji, współredagował „Nowiny” oraz „Dziennik Żołnierza”. Po zakończeniu działań wojennych, pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, a jego doświadczenie dziennikarskie zaowocowało rolą redaktora naczelnego „Dziennika Polskiego”.
Aleksander Bregman był jedynym polskim dziennikarzem biorącym udział w pełnym przebiegu konferencji założycielskiej ONZ, która miała miejsce w San Francisco od kwietnia do końca czerwca 1945 roku. W jego dorobku można znaleźć publikacje w takich tytułach jak londyńskie „Wiadomości”, a także w prasie brytyjskiej. Kategoria działalności Bregmana obejmowała również zaangażowanie w emigracyjny Polski Ruch Wolnościowy „Niepodległość i Demokracja”, gdzie spotkał się z wybitnymi postaciami, takimi jak Jan Nowak-Jeziorański czy Jerzy Lerski.
Jako autor wielu tekstów z zakresu polityki międzynarodowej, swoje prace publikował w języku polskim, francuskim oraz angielskim. Jednym z jego najbardziej rozpoznawalnych dzieł jest publikacja zatytułowana „Najlepszy sojusznik Hitlera”, poświęcona współpracy niemiecko-sowieckiej w latach 1939-1941, która doczekała się 18 wydań w II obiegu w Polsce.
Warto zaznaczyć, że w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, informacje dotyczące Aleksandra Bregmana były poddawane surowej cenzurze. Jego nazwisko znajdowało się na liście osób, które nie mogły być publikowane, a zalecenia dotyczące jego działalności cenzorskiej zanotował Tomasz Strzyżewski w swojej książce opisującej peerelowską cenzurę. W rekomendacjach dla cenzorów można było znaleźć stwierdzenia, że „(…) w stosunku do niżej wymienionych pisarzy, naukowców i publicystów przebywających na emigracji (…) należy przyjąć zasadę bezwarunkowego eliminowania ich nazwisk oraz wzmianek o ich twórczości, poza krytycznymi, z prasy, radia i TV oraz publikacji nieperiodycznych o nienaukowym charakterze”.
Publikacje
Oto lista publikacji autorstwa Aleksandra Bregmana, które odzwierciedlają jego wkład w badania nad Polską oraz międzynarodowymi relacjami:
- La Pologne et la Société des Nations: la conception polonaise de l’organisation de la paix, Genève 1932,
- La politique de la Pologne dans la Société des Nations, Paris 1932, wyd. F. Alcan,
- Appeasement Charter?: a study of the Dumbarton Oaks Proposal / by Alexander Bregman, London 1945, wyd. Max Love Publishing,
- Dzieje pustego fotela: konferencja w San Francisco i sprawa polska, Londyn 1947, wyd.: Świat. Związ. Pol. z Zagranicy,
- Faked elections in Poland as reported by Foreign Observers, ed. by A. Bregman; forew. by George Dallas, London 1947 (bd.); wyd. The Polish Freedom Movement „Independence and Democracy”,
- Jak świat światem? Stosunki polsko-niemieckie wczoraj, dziś i jutro, Londyn 1964, wyd. Polska Fundacja Kulturalna,
- Rubieże wolności: reportaże z pogranicza świata komunistycznego w Europie i Azji, Londyn 1968,
- Zakamarki historii: wybór rozpraw, red. Adam Ciołkosz, Londyn 1968, wyd. Polska Fundacja Kulturalna,
- Najlepszy sojusznik Hitlera: studium o współpracy niemiecko-sowieckiej 1939–1941, Wydanie 7 (wyd. 1 w 1958), Londyn 1983, wyd. Orbis, ISBN 0-901149-13-6,
- Polska i nowa Europa, Londyn 1963, wyd. Polonia Book Fund.
Przypisy
- Strzyżewski 2015, s. 87.
- M.P. z 1939 r. nr 28, poz. 48 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- Paweł Sowiński Zakazana książka. Uczestnicy drugiego obiegu 1977–1989, wyd. ISP PAN, Warszawa 2011, s. 301.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Wojciech Druszcz | Michał Jarblum | Joanna Rostocka | Marcin Meller | Piotr Kamiński | Piotr Stasiński | Piotr Marciniak (dziennikarz) | Józef Kuśmierek | Dawid Muszyński | Paulina Wilk | Jarosław Kret | Marcin Prokop | Paweł Dunin-Wąsowicz | Robert Kozak | Tadeusz Sobolewski | Adolf Starkman | Marek Krawczyk (wydawca) | Mariusz Szyperko | Agnieszka Kaczorowska | Agata PassentOceń: Aleksander Bregman