Zdrój Królewski, znany również jako Zdrój Stanisława Augusta, to historyczna studnia, która znajduje się w pięknym terenie parku im. Romualda Traugutta przy ulicy Zakroczymskiej w Warszawie. Jest to miejsce, które łączy w sobie zarówno bogatą historię, jak i współczesne walory turystyczne.
Budowa Zdroju rozpoczęła się w XVIII wieku, a konkretnie w roku 1770. W tym czasie zyskał on ogromną popularność, nie tylko wśród podróżnych, ale również wśród mieszkańców pobliskiego Nowego Miasta w Warszawie. Warto zauważyć, że chociaż dostęp do wody pitnej był płatny, wielu ludzi korzystało z dobrodziejstw tego źródła.
Warto zwrócić uwagę, że Zdrój Królewski stanowi nie tylko atrakcję turystyczną, ale także ma swoje miejsce w historii Warszawy i kultury XVIII wieku. Przybywając do tego miejsca, można poczuć ducha tych dawnych czasów, a jednocześnie docenić piękno okolicy.
Architektura i styl
W XVIII wieku, w jego pierwszej połowie, Zdrój Królewski zyskał drewnianą konstrukcję, która następnie została zamurowana w latach 1770-1772. Budowę sfinansował król Stanisław August Poniatowski (1732-1798), który przeznaczył na ten cel 50 dukatów. Przez dłuższy czas studnia była utrzymywana w stylistyce wczesnego antyku, a jej elewację zdobiły dekoracyjne, pasowe boniowania.
W latach 1834–1836 rozpoczęto prace inżynieryjne przy studni, które prowadzone były pod okiem Edwarda Klopmanna. Osadzeniem rur i skrzyń zajął się Matys, natomiast robotami grabarskimi kierował Wagner. W budowie wodozbioru współpracowało ponad 30 osób, co podkreśla znaczenie tego przedsięwzięcia.
W kolejnych latach Zdrój przeszedł przebudowę, której dokonał H. Marconi w stylu neogotyckim. Wejścia zostały zamknięte charakterystycznymi dla neogotyku ostrołukami, a ściany wewnętrzne i zewnętrzne pokryto typową, czerwoną cegłą. I choć dach zabytku otoczono ozdobnymi wazami, to ostateczny remont przeprowadzono w latach 1931–1933, pod kierownictwem projektantów Stanisława Płoskiego oraz Andrzeja Węgrzeckiego, którzy dodali nowe elementy, w tym krenelażową attykę.
W 1959 roku zadecydowano o rezygnacji z dachu namiotowego. Na frontowej stronie budowli umieszczono tablicę z łacińskim napisem: „STANISLAUS AUGUSTUS PROSPICIENDO PUBLICAE SALUBRITATI HUNC FONTEM RESTAURARI JUSSIT. ANNO MDCCLXXI” co oznacza „Stanisław August w trosce o zdrowie publiczne rozkazał źródło odnowić w roku 1771.” Kopię tego napisu wmurowano również na jednej z części budowli, od strony południowej, a wykonawcą tablicy był Michał Dollinger – współpracownik J. Fontany.
Przypisy
- Zbiory NAC on-line [online], www.audiovis.nac.gov.pl [dostęp 28.11.2017 r.]
- Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005 r., s. 29. ISBN 83-908950-8-0.
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 r., s. 1014. ISBN 83-01-08836-2.
Pozostałe obiekty w kategorii "Fontanny":
Zegar słoneczny w Ogrodzie Saskim | Fontanna w Ogrodzie Saskim | Fontanna na skwerze Batalionu Harcerskiego AK „Wigry” | Multimedialny Park Fontann w WarszawieOceń: Zdrój Królewski w Warszawie