Oczyszczacze powietrza to urządzenia, które zapewniają skuteczną ochronę przed toksycznymi substancjami obecnymi w powietrzu. W tym artykule przedstawiamy ich możliwości oraz wyjaśniamy, które technologie odpowiadają za usuwanie poszczególnych zanieczyszczeń. Sprawdź, czy potrzebujesz oczyszczacza, a jeśli tak – to jakiego.
Smog
Smog pojawia się wtedy, gdy emisja zanieczyszczeń idzie w parze z występowaniem takich warunków atmosferycznych, jak wyż baryczny i słaby wiatr (w przypadku smogu londyńskiego) lub wysoka temperatura i intensywne promieniowanie słoneczne (smog fotochemiczny).
W Polsce występuje głównie smog londyński. Zmagamy się z nim w sezonie grzewczym, ponieważ jego głównym źródłem jest u nas ogrzewanie budynków.
Oczyszczacze powietrza do domu bardzo dobrze radzą sobie z usuwaniem wszystkich składników smogu, ponieważ są wyposażone w filtry HEPA i filtry węglowe. Te pierwsze usuwają pyły zawieszone PM1, PM2,5 i PM10, natomiast drugie – zanieczyszczenia gazowe, takie jak tlenki siarki czy azotu.
Lotne związki organicznie
Lotne związki organiczne (LZO) to związki, które charakteryzują się łatwym przechodzeniem w postać gazu oraz zawartością węgla. Do tej grupy zaliczamy m.in. formaldehyd i benzen. Wiele z nich ma potwierdzone działanie rakotwórcze. Poza tym powodują problemy z układem oddechowym.
LZO są obecne w produktach takich jak kleje do tapet, płyny do mycia szyb, lakiery do paznokci czy odświeżacze powietrza. Występują powszechnie, dlatego warto zapewnić sobie odpowiednią ochronę przed nimi.
W oczyszczaczach za usuwanie LZO odpowiadają filtry węglowe.
Dym papierosowy
Dym papierosowy to skomplikowana mieszanka chemiczna, która stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i to nie tylko osoby palącej, ale i osób przebywających w jej otoczeniu. W dymie papierosowym znajduje się około 4 200 różnych związków chemicznych, z czego przynajmniej kilkadziesiąt wykazano jako rakotwórcze.
Palenie tytoniu sprzyja rozwojowi chorób układu krążenia, nowotworów płuc, przewlekłych chorób układu oddechowego oraz generuje zmiany w organizmie zarówno palacza, jak i osób wystawionych na bierne palenie.
Dym papierosowy zawiera substancje zarówno w fazie cząsteczkowej, jak i w fazie gazowej. W przykładowym badaniu wykazano, że w strumieniu głównym (czyli tym trafiającym do ust palacza) około 8% zanieczyszczeń było w fazie cząsteczkowej, a aż 92% w fazie gazowej. W strumieniu bocznym (dym z końcówki papierosa) udział był nieco inny: 15% cząsteczkowej i 85% gazowej.
Z tego względu skuteczna ochrona powietrza w pomieszczeniach, gdzie pojawia się dym tytoniowy, wymaga zastosowania urządzenia wyposażonego jednocześnie w filtr gazowy (np. filtr węglowy) i filtr cząsteczkowy (np. filtr HEPA).
Filtr węglowy pochłania substancje gazowe, takie jak tlenek węgla, amoniak czy cyjanowodór, a także pomaga usunąć nieprzyjemny zapach tytoniu. Filtr HEPA zajmuje się natomiast cząstkami stałymi zawartymi w dymie, czyli węglowodorami aromatycznymi, metalami ciężkimi jak nikiel czy arsen.
Alergeny wziewne
Liczba osób zmagających się z alergiami wziewnymi stale rośnie – zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Coraz więcej dzieci i dorosłych doświadcza objawów uczulenia, które nasilają się szczególnie w okresach pylenia roślin lub w pomieszczeniach o słabej jakości powietrza.
Do najczęstszych alergenów wziewnych należą roztocza kurzu domowego, pyłki roślinne, sierść i naskórek zwierząt domowych oraz zarodniki pleśni. Wszystkie te czynniki unoszą się w powietrzu i mogą być wdychane, co prowadzi do reakcji alergicznej. Objawy alergii wziewnej to m.in. katar sienny, kaszel, łzawienie oczu, swędzenie nosa, a także uczucie duszności czy zmęczenia.
Jednym z najskuteczniejszych sposobów ograniczania kontaktu z alergenami jest stosowanie oczyszczacza powietrza wyposażonego w filtr HEPA. Tego typu filtr zatrzymuje nawet do 99,97% drobnych cząstek o wielkości 0,3 mikrometra, w tym kurz, pyłki, sierść i zarodniki pleśni. Dzięki temu usuwa z powietrza większość alergenów odpowiedzialnych za występowanie objawów uczuleniowych.
Bakterie i wirusy
Na koniec warto wspomnieć o bakteriach i wirusach. Należy pamiętać, że nawet najlepszy czyszczacz powietrza nie zapobiega całkowicie zakażeniom. Do zarażenia często dochodzi bowiem w wyniku bezpośredniego kontaktu z nosicielem lub dotknięcie zainfekowanej powierzchni. Jednak filtr HEPA zatrzymuje znaczną część wirusów i bakterii, dzięki czemu może ograniczyć ryzyko przenoszenia niektórych chorób.